Soms is er een aanleiding voor het ontstaan van chronische pijnklachten, zoals een ongeval waardoor er een kneuzing, breuk, ontsteking of infectie ontstaat. Hierdoor ervaar je pijn die normaalgesproken verdwijnt als het letsel genezen is. Soms verdwijnt deze pijn niet en ontstaan er chronische pijnklachten. Maar ook zonder directe aanleiding kan chronische pijn ontstaan. Een periode van overbelasting van het lichaam in de vorm van stress kan chronische pijnklachten veroorzaken. Ook als die stress niet duidelijk waarneembaar is.

Als er ergens in het lichaam letsel is, worden pijn zenuwen geprikkeld. Deze pijnzenuwen geven aan de hersenen een signaal door dat er pijn is en waar de pijn is.

Door aanhoudende pijn, stress of soms ook zonder aanleiding ontstaat er overgevoeligheid van deze pijnzenuwen. Waardoor er al bij lichte pijn of zelfs alleen bij aanraking of bewegen door de pijn zenuwen een signaal doorgegeven wordt aan de hersenen. De hersenen vertalen dit signaal als pijn, terwijl er helemaal of nauwelijks sprake van pijn is. Omdat het normaal is dat we bewegen en onze huid wordt aangeraakt door bijvoorbeeld onze kleren, geven de pijnzenuwen voortdurend het signaal aan de hersenen dat er pijn is en ontstaat chronische pijn. Chronische pijn is echt, zit niet tussen je oren en doet echt pijn.

Door chronische pijn wordt het bewegen van pijnlijke lichaamsdelen vaak vermeden, het doet immers pijn. Hierdoor worden spieren zwakker en gewrichten minder soepel, waardoor bewegen steeds minder goed lukt en meer pijn gaat doen als er toch bewogen wordt. Ook zal er sneller spierpijn ontstaan als er lange tijd niet meer bewogen is.

De hersenen veranderen ook door de voortdurende stroom van pijnsignalen die hier binnen komen. Ze worden steeds gevoeliger om de pijnsignalen op te vangen en kunnen ook andere signalen die niets met pijn te maken hebben, aanzien voor pijnsignalen.

Ook worden bepaalde delen van de hersenen die betrokken zijn bij stemming geactiveerd, waardoor je je minder blij, meer verdrietig angstig of moe kunt gaan voelen. Hierdoor wordt je minder actief en ben je vaker met je pijnklachten bezig en kun je bang worden dat ze nooit meer weg zullen gaan.